Του Γιώργου Καζολέα, Δικηγόρου
Η παρενόχληση ή ο εκφοβισμός κατά τη διάρκεια μιας
συνέντευξης για εργασία μπορεί να θεωρηθεί εργασιακή παρενόχληση. Αυτό
προβλέπεται πλέον ρητά στην πρόσφατη κυπριακή νομοθεσία για την παρενόχληση στο
χώρο εργασίας που διευρύνει το πεδίο εφαρμογής και στον υποψήφιο για
εργοδότηση.
Ο Νόμος 42(I)/2025 (Περί Πρόληψης και
Καταπολέμησης της Βίας και Παρενόχλησης στην Εργασία Νόμος), ο οποίος τέθηκε σε
ισχύ στις 11 Απριλίου 2025, επεκτείνει ρητά την προστασία κατά της παρενόχλησης
και της βίας στη διαδικασία πρόσληψης και στις διαπραγματεύσεις εργασίας, πριν
υπογραφεί σύμβαση.
Στην ερμηνεία του όρου στο άρθρο 2 του Νόμου, «εργαζόμενος»
σημαίνει μεταξύ άλλων και πρόσωπο «η εργασιακή σχέση του οποίου δεν έχει ακόμη
αρχίσει, σε περίπτωση που η παράβαση των διατάξεων του παρόντος Νόμου έχει
διενεργηθεί κατά τη διάρκεια της διαδικασίας πρόσληψης ή σε άλλο στάδιο
διαπραγμάτευσης στο οποίο συμμετείχε ως υποψήφιος για εργοδότηση πριν από
τη σύναψη σύμβασης ή την έναρξη της εργοδότησης».
Λαμβάνοντας υπόψη το Νόμο 42(I)/2025 οι συμπεριφορές που θα
μπορούσαν να θεωρηθούν εργασιακή παρενόχληση και εκφοβισμός κατά τη διάρκεια
μιας συνέντευξης για εργασία είναι πλέον πολύ ευρύτερες.
Οποιαδήποτε ανεπιθύμητη συμπεριφορά που έχει ως σκοπό ή
αποτέλεσμα την προσβολή της αξιοπρέπειας του υποψηφίου και τη δημιουργία ενός
εκφοβιστικού, εχθρικού, εξευτελιστικού ή επιθετικού περιβάλλοντος μπορεί να
εμπίπτει στην κατηγορία αυτή.
Ενδεικτικά, τέτοιες συμπεριφορές θα μπορούσαν να
περιλαμβάνουν:
Σεξουαλική Παρενόχληση
Η σεξουαλική παρενόχληση μπορεί να εκδηλωθεί μέσω
ανεπιθύμητων σχολίων ή ερωτήσεων σεξουαλικού περιεχομένου, όπως ερωτήσεις για
την ερωτική ζωή του ατόμου, σχόλια για την εμφάνιση του με σεξουαλική χροιά,
άσεμνα αστεία και σεξουαλικά υπονοούμενα. Επίσης, η παρενόχληση μπορεί να
συνίσταται σε ακατάλληλη σωματική επαφή, όπως ανεπιθύμητα αγγίγματα, αγκαλιές ή
φιλιά, καθώς και απαιτήσεις για σεξουαλικές χάρες, είτε άμεσες είτε έμμεσες,
που υποδεικνύουν ότι η πρόσληψη εξαρτάται από αυτές.
Εκφοβισμός / Ψυχολογική Βία
Ο εκφοβισμός ή η ψυχολογική βία μπορεί να λάβει τη μορφή
εξευτελιστικών ή μειωτικών σχολίων, όπως ο χλευασμός των απαντήσεων του
υποψηφίου, η κοροϊδία της εμφάνισης, της καταγωγής ή των ικανοτήτων του.
Μπορεί να εκδηλώνεται επίσης με φωνές, επιθετικό τόνο ή
απειλές που δημιουργούν κλίμα φόβου ή εκφοβισμού. Επιπλέον, εκδηλώνεται ως
αδικαιολόγητη ή υπερβολική πίεση, όπως επίμονες ή δυσνόητες ερωτήσεις με σκοπό
την ταπείνωση και την πρόκληση άγχους ή πανικού στον υποψήφιο.
Η προσπάθεια χειραγώγησης ή εξαναγκασμού μέσω της άσκησης
πίεσης για απαντήσεις που δεν επιθυμεί να δώσει ο υποψήφιος είναι επίσης μέρος
της ψυχολογικής βίας.
Ακόμη, συνιστά παρενόχληση η δημόσια προσβολή ή ταπείνωση,
εάν η συνέντευξη γίνεται παρουσία άλλων και ο υποψήφιος εκτίθεται σε
εξευτελιστική ή προσβλητική συμπεριφορά, καθώς και η υποτίμηση της προηγούμενης
εμπειρίας ή των προσόντων του υποψηφίου, για παράδειγμα, η μείωση της αξίας της
προϋπηρεσίας ή ενός μεταπτυχιακού τίτλου.
Τέλος, η πρόταση εργοδότησης με προσφορά πολύ χαμηλού μισθού
σε προφανή αναντιστοιχία με τα προσόντα του υποψηφίου και τις τρέχουσες τάσεις
της αγοράς εργασίας, μπορεί να αποτελεί και αυτή μορφή παρενόχλησης.
Διακριτική Μεταχείριση / Διάκριση
Η διακριτική μεταχείριση ή διάκριση εκδηλώνεται με ερωτήσεις
που αφορούν προστατευόμενα χαρακτηριστικά, όπως η οικογενειακή κατάσταση, η
πρόθεση για τεκνοποίηση, η σεξουαλικότητα, η θρησκεία, η εθνική καταγωγή, η
αναπηρία ή η ηλικία. Αυτές οι ερωτήσεις δεν σχετίζονται άμεσα με τις απαιτήσεις
της θέσης και γίνονται με έμμεσο τρόπο, με σκοπό τον αποκλεισμό ή την υποτίμηση
του υποψηφίου βάσει αυτών των χαρακτηριστικών.
Περιλαμβάνει επίσης σαφή προκατάληψη ή αρνητική στάση ή
προσβλητική συμπεριφορά προς τον υποψήφιο λόγω κάποιου από τα παραπάνω
χαρακτηριστικά, καθώς και την άρνηση συνέντευξης ή τον αθέμιτο αποκλεισμό από
τη διαδικασία της πρόσληψης λόγω αυτών των προστατευόμενων χαρακτηριστικών.
Φυσική Βία ή Απειλή Φυσικής Βίας
Αν και πιο σπάνια, η μορφή αυτή παρενόχλησης αναφέρεται σε
οποιαδήποτε σωματική επαφή που δεν είναι ευπρόσδεκτη ή θεμιτή ή απειλές για
σωματική βλάβη.
Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι ο Νόμος 42(I)/2025
αναγνωρίζει ότι ακόμη και μία μόνο πράξη, είτε λεκτική, σωματική, ψυχολογική,
σεξουαλική ή οικονομική, είναι δυνατό να προκαλέσει σοβαρή βλάβη και να
θεωρηθεί παρενόχληση. Δεν απαιτείται δηλαδή επαναλαμβανόμενη συμπεριφορά για να
στοιχειοθετηθεί παρενόχληση.
Αν λοιπόν ένας υποψήφιος προς εργοδότηση έχει υποστεί έστω
και μία από τις παραπάνω συμπεριφορές , οποτεδήποτε κατά τη διαδικασία
πρόσληψης, συνίσταται να κρατήσει λεπτομερή αρχεία του ή των περιστατικών,
συμπεριλαμβανομένων ημερομηνιών, ωρών, τι ακριβώς ειπώθηκε ή έγινε και από ποιο
πρόσωπο, ποιοι ενεπλάκησαν και τυχόν μάρτυρες, ώστε τα στοιχεία αυτά να
αξιοποιηθούν από τον νομικό του σύμβουλο ή τις αρμόδιες αρχές που ενδεχομένως
επιληφθούν του ζητήματος.
Περισσότερες πληροφορίες και ερωτήσεις στο τηλ. +357 22507666 και στο email: gkazoleas@legalexpertscy.com / giorgos.kazoleas@gmail.com
.jpg)
Σχόλια