Διακοπή της έγγαμης συμβίωσης: Ρύθμιση της οικογενειακής στέγης. Μετοίκηση του ενός συζύγου

του Γιώργου Καζολέα, Δικηγόρου

Όταν η έγγαμη συμβίωση διακόπτεται, ανακύπτει το ζήτημα ποιος σύζυγος θα μείνει στο σπίτι και ποιος θα πρέπει να φύγει. Είναι η συχνότερη περίπτωση όπου οι σύζυγοι αδυνατούν να συμβιώσουν ειρηνικά στο σπίτι και η έκρυθμη αυτή κατάσταση θα πρέπει να εκτονώνεται με την αποχώρηση του ενός, προς όφελος και των τέκνων, όταν υπάρχουν. Σύμφωνα με το άρθρο 1393 του Αστικού Κώδικα, "σε περίπτωση διακοπής της συμβίωσης των συζύγων, το δικαστήριο μπορεί, εφόσον το επιβάλλουν λόγοι επιείκειας ενόψει των ειδικών συνθηκών του καθενός από τους συζύγους και του συμφέροντος των τέκνων, να παραχωρήσει στον ένα σύζυγο την αποκλειστική

χρήση ολόκληρου ή τμήματος του ακινήτου που χρησιμεύει για κύρια διαμονή των ίδιων (οικογενειακή στέγη), ανεξάρτητα από το ποιος απ` αυτούς είναι ο κύριος ή έχει απέναντι στον κύριο το δικαίωμα χρήσης του. Η απόφαση αυτή υπόκειται σε αναθεώρηση, όταν το επιβάλλουν οι περιστάσεις". Η αγωγή για τη ρύθμιση της οικογενειακής στέγης, ασκείται όσο διαρκεί η διάσταση των συζύγων και όχι μετά τη λύση του γάμου. Σε επείγουσες περιπτώσεις η ρύθμιση μπορεί να γίνει προσωρινά με αίτηση ασφαλιστικών μέτρων.

Εξάλλου, σύμφωνα με το άρθρο 735 ΚΠολΔ," το δικαστήριο έχει το δικαίωμα να διατάξει κάθε πρόσφορο ασφαλιστικό μέτρο που υπαγορεύεται από τις περιστάσεις, για τη ρύθμιση των σχέσεων των συζύγων από το γάμο και των σχέσεων γονέων και τέκνων. Ιδίως να διατάξει τη μετοίκηση ενός από τους συζύγους, να ορίσει ποια πράγματα δικαιούται αυτός να παραλάβει για τη χωριστή του εγκατάσταση, να καθορίσει τον τρόπο με τον οποίο ο κάθε σύζυγος θα χρησιμοποιεί το ακίνητο όπου διαμένουν ή τα έπιπλα και σκεύη που χρησιμοποιούν από κοινού, να ορίσει το γονέα στον οποίο ανήκει προσωρινά η άσκηση της γονικής μέριμνας, να αφαιρέσει από τους γονείς τη γονική μέριμνα εν όλω ή εν μέρει και να ρυθμίσει τα σχετικά με την επικοινωνία με το τέκνο. Σε υποθέσεις ενδοοικογενειακής βίας μπορεί να διατάσσεται ιδίως η απομάκρυνση του καθ` ου από την οικογενειακή κατοικία, η μετοίκησή του, η απαγόρευση να προσεγγίζει τους χώρους κατοικίας ή και εργασίας του αιτούντος, κατοικίες στενών συγγενών του, τα εκπαιδευτήρια των παιδιών και ξενώνες φιλοξενίας."
Το ασφαλιστικό μέτρο της μετοίκησης, της απομάκρυνσης δηλαδή κάποιου συζύγου από τη συζυγική στέγη, διατάσσεται και αυτό όταν συντρέχει ουσιαστική διακοπή της συμβίωσης και σκοπό έχει, όχι να ρυθμίσει τη χρήση της συζυγικής στέγης, αλλά να ρυθμίσει τις σχέσεις των συζύγων που έχουν διαταραχθεί. Γι` αυτό, προς το σκοπό διατήρησης της ειρήνης και τάξης στη συζυγική οικία, διατάζεται η μετοίκηση ενός από τους συζύγους ως μέσο πρόνοιας, εφόσον κρίνεται ότι η εξακολούθηση της συμβίωσης μόνο περαιτέρω σε παρόξυνση και εκτράχυνση των ήδη τεταμένων συζυγικών σχέσεων οδηγεί. Kατόπιν αυτών προκύπτει ότι το ασφαλιστικό μέτρο της ρύθμισης της χρήσης της οικογενειακής στέγης είναι διαφορετικό ως προς το περιεχόμενο και τον επιδιωκόμενο σκοπό από εκείνο της μετοίκησης. (ΜΠρΒολ 2878/01, ΜΠρΘ 19629/08)