Εγγύηση τραπεζικών καταθέσεων: Ποιές καταθέσεις καλύπτονται σε περίπτωση "κουρέματος"

Το Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων (ΤΕΚΕ) είναι Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου και εποπτεύεται από τον Υπουργό Οικονομικών. Δεν αποτελεί νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου ή δημόσιο οργανισμό και δεν υπάγεται στον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Ιδρυτικοί φορείς του ΤΕΚΕ είναι η Τράπεζα της Ελλάδος και η Ελληνική Ένωση Τραπεζών. Καλύπτονται οι καταθέσεις φυσικών και νομικών προσώπων  (π.χ. εταιρείες), σε όλα τα νομίσματα. 

Η καταβολή όμως των αποζημιώσεων στους δικαιούχους γίνεται σε ευρώ. Παραδείγματα λογαριασμών που καλύπτονται:

Οι λογαριασμοί ταμιευτηρίου

Οι καταθέσεις όψεως

Οι τρεχούμενοι λογαριασμοί

Οι προθεσμιακές καταθέσεις 

Το ανώτατο όριο αποζημίωσης είναι 100.000 ευρώ ανά καταθέτη ανά τράπεζα για το συνολικό ύψος των καταθέσεών του (ανεξαρτήτως αριθμού λογαριασμών). Στο ποσό αυτό περιλαμβάνονται και τυχόν δεδουλευμένοι τόκοι μέχρι την ημερομηνία ανάκλησης της άδειας λειτουργίας της τράπεζας.

Για τον υπολογισμό της αποζημίωσης το συνολικό ύψος των καταθέσεων συμψηφίζεται με τυχόν ληξιπρόθεσμες οφειλές του καταθέτη προς την τράπεζα.

Στο ΤΕΚΕ συμμετέχουν

όλες οι ελληνικές τράπεζες (εμπορικές και συνεταιριστικές),

τα υποκαταστήματα των ελληνικών τραπεζών σε άλλες χώρες και

τα εν Ελλάδι υποκαταστήματα τραπεζών με έδρα εκτός ΕΕ.

Το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων δεν συμμετέχει στο ΤΕΚΕ λόγω της υπαγωγής του σε ειδικό καθεστώς. 

Στους κοινούς λογαριασμούς, το τμήμα του λογαριασμού που αναλογεί σε κάθε καταθέτη θεωρείται ξεχωριστή κατάθεση. Για το λόγο αυτό, ο κάθε συνδικαιούχος που συμμετέχει σε καταθετικό λογαριασμό καλύπτεται από το ΤΕΚΕ μέχρι 100.000 ευρώ για το σύνολο των καταθέσεων που διαθέτει στην τράπεζα.

Για σκοπούς αποζημίωσης, θεωρείται ότι η κατάθεση σε κοινό λογαριασμό ανήκει στους δικαιούχους κατά ίσα μέρη, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά σε σχετική σύμβαση.

Με την Οδηγία 2014/49/ΕΕ (περί Συστημάτων Εγγύησης Καταθέσεων) ορίζεται το όριο κάλυψης των καταθέσεων σε περίπτωση που αυτές καθίστανται μη διαθέσιμες: Άρθρο 6 Επίπεδο κάλυψης 1. Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι το ποσό για το επίπεδο κάλυψης του συνόλου των καταθέσεων κάθε καταθέτη ορίζεται σε 100 000 EUR σε περίπτωση που οι καταθέσεις καθίστανται μη διαθέσιμες. 2. Επιπλέον από την παράγραφο 1, τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι ακόλουθες καταθέσεις προστατεύονται άνω των 100 000 EUR για τρεις μήνες τουλάχιστον και όχι πέραν των 12 μηνών από το χρονικό σημείο κατά το οποίο το ποσό πιστώθηκε ή από τη στιγμή κατά την οποία οι καταθέσεις αυτές καθίσταται δυνατόν να μεταβιβασθούν νομίμως: α) καταθέσεις από συναλλαγές επί ακινήτων που αφορούν ιδιωτικές κατοικίες· β) καταθέσεις που εξυπηρετούν κοινωνικούς σκοπούς οριζόμενους στο εθνικό δίκαιο και οι οποίες συνδέονται με ιδιαίτερα γεγονότα της ζωής, όπως ο γάμος, το διαζύγιο, η συνταξιοδότηση, η απόλυση και η απόλυση για οικονομικούς λόγους, η αναπηρία ή ο θάνατος του καταθέτη· γ) καταθέσεις που εξυπηρετούν σκοπούς οριζόμενους στο εθνικό δίκαιο και οι οποίες προέρχονται από την καταβολή ασφαλι­στικών παροχών ή αποζημιώσεων για σωματική βλάβη από εγκληματική πράξη ή δικαστική πλάνη.

Επίσης στο άρθρο 9 του νόμου 3746/2009 (Καλυπτόμενες καταθέσεις - Όριο κάλυψης) προβλέπεται:

 1. Για τους σκοπούς του παρόντος κεφαλαίου, ως καταθέσεις ορίζονται τα πιστωτικά υπόλοιπα των κατατεθειμένων σε λογαριασμούς κεφαλαίων ή τα πιστωτικά υπόλοιπα προσωρινού χαρακτήρα που προκύπτουν κατά τις συνήθεις τραπεζικές συναλλαγές και τα οποία το πιστωτικό ίδρυμα οφείλει να επιστρέψει βάσει των εφαρμοζόμενων νόμιμων και συμβατικών όρων, καθώς και οι υποχρεώσεις για τις οποίες το πιστωτικό ίδρυμα έχει εκδώσει παραστατικούς τίτλους. Στην έννοια των καταθέσεων δεν εμπίπτουν οι συμφωνίες πώλησης με σύμφωνο επαναγοράς (repos), οι απαιτήσεις εκ των οποίων καλύπτονται κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 10 του παρόντος νόμου.

 2.α) Η αποζημίωση για το σύνολο των καλυπτόμενων καταθέσεων του ίδιου καταθέτη σε πιστωτικό ίδρυμα που καλύπτεται από το ΤΕΚΕ ανέρχεται κατ`ανώτατο όριο σε εκατό χιλιάδες (100.000) ευρώ [σύμφωνα με το άρθρο 6 του ν. 3714/2008 (ΦΕΚ 231 Α`)].

 β) Η αποζημίωση καταβάλλεται σε ευρώ και ισχύει για το σύνολο των καταθέσεων κάθε καταθέτη που τηρούνται στο ίδιο πιστωτικό ίδρυμα, ανεξάρτητα από τον αριθμό των λογαριασμών, το νόμισμα ή τη χώρα λειτουργίας του υποκαταστήματος του πιστωτικού ιδρύματος στο οποίο τηρείται η κατάθεση. Για τη μετατροπή από τους καταθέτες των καταβαλλόμενων αποζημιώσεων που αφορούν τις καταθέσεις σε ξένα νομίσματα που τηρούνται στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό στα αντίστοιχα νομίσματα, εφαρμόζονται οι εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις περί συναλλάγματος και κίνησης κεφαλαίων. Στο ως άνω όριο συμπεριλαμβάνονται και οι δεδουλευμένοι τόκοι μέχρι την ημέρα που η κατάθεση κατέστη μη διαθέσιμη.

 γ) Αν το ποσό της κάλυψης αυξηθεί συνεπεία διάταξης νόμου, το Διοικητικό Συμβούλιο του ΤΕΚΕ αποφασίζει με την ειδική πλειοψηφία της παραγράφου 8 του άρθρου 23 για τον τρόπο αναπροσαρμογής των τακτικών ετήσιων εισφορών.

 3. Για τον υπολογισμό της καταβλητέας αποζημίωσης τα πιστωτικά υπόλοιπα των λογαριασμών καταθέσεων συμψηφίζονται με τις πάσης φύσεως ανταπαιτήσεις του πιστωτικού ιδρύματος κατά του δικαιούχου καταθέτη, κατά τους όρους των άρθρων 440 επ. του Αστικού Κώδικα, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρέχει στο ΤΕΚΕ ο εκκαθαριστής του πιστωτικού ιδρύματος. Στην περίπτωση καταβολής συμπληρωματικής αποζημίωσης σε καταθέτες υποκαταστημάτων στην Ελλάδα πιστωτικών ιδρυμάτων με καταστατική έδρα σε κράτος - μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ισχύουν οι κατευθυντήριες αρχές του άρθρου 26 του παρόντος νόμου.

 4. α) Στις περιπτώσεις λογαριασμών που έχουν ανοιχθεί στο όνομα δύο ή περισσότερων προσώπων από κοινού, κατά την έννοια του ν. 5638/1932 (ΦΕΚ 307 Α`), το τμήμα που αναλογεί σε κάθε καταθέτη του κοινού λογαριασμού θεωρείται ως χωριστή κατάθεση του κάθε δικαιούχου του λογαριασμού και, συνυπολογιζομένων και των λοιπών καταθέσεων του, καλύπτεται μέχρι το όριο της παραγράφου 2 του παρόντος άρθρου. Εάν δεν προκύπτει το τμήμα κατάθεσης που αναλογεί σε κάθε δικαιούχο, θεωρείται για τους σκοπούς της αποζημίωσης ότι η κατάθεση ανήκει στους δικαιούχους κατά ίσα μέρη.

 β) Η κατάθεση ένωσης προσώπων χωρίς νομική προσωπικότητα θεωρείται ως κατάθεση ενός δικαιούχου για τον υπολογισμό του ορίου που προβλέπεται στην παράγραφο 2 του παρόντος άρθρου.

5. Από την εγγύηση καλύπτεται ο πραγματικός δικαιούχος, εφόσον το πρόσωπο αυτό ορίζεται ή δύναται να οριστεί πριν από την ημερομηνία κατά την οποία μια κατάθεση καθίσταται μη διαθέσιμη, κατά την έννοια του άρθρου 13 του παρόντος νόμου. Εάν υπάρχουν πολλοί πραγματικοί δικαιούχοι, για την εφαρμογή του ορίου που προβλέπει η παράγραφος 2 ανωτέρω λαμβάνεται υπόψη το μερίδιο που αναλογεί στον καθένα με βάση τις νόμιμες ή συμβατικές ρυθμίσεις που διέπουν τη διαχείριση των κατατεθέντων ποσών.