Ποιές είναι οι νομικές συνέπειες όταν «χαλάει» ο αρραβώνας

του Γιώργου Καζολέα, δικηγόρου

Πολλοί ίσως δεν γνωρίζουν ότι ο αρραβώνας, ή πιο επίσημα, η μνηστεία ρυθμίζεται νομικά στο ελληνικό αστικό δίκαιο. Ουσιαστικά πρόκειται για μία σύμβαση για μελλοντικό γάμο στην οποία συμβάλλονται οι δύο μέλλοντες σύζυγοι. Η επίτευξη τελικά του γάμου δεν γεννά πάντως καμία αξίωση του ενός συζύγου έναντι του άλλου προκειμένου να γίνει ο γάμος. Επίσης η υπόσχεση ποινής για την περίπτωση που θα ματαιωθεί ο γάμος είναι άκυρη.

Όμως υπάρχουν συνέπειες σε άλλα θέματα. Αν κάποιος από τους μνηστευμένους διαλύσει τη μνηστεία χωρίς σπουδαίο λόγο, έχει υποχρέωση να αποζημιώσει τον άλλο ή τους γονείς του, καθώς και κάθε τρίτον που ενέργησε στη θέση των γονέων, για τη ζημία που έπαθαν εξαιτίας δαπανών ή άλλων μέτρων που έλαβαν με την προσδοκία του γάμου, αφού ληφθούν υπόψη και οι ειδικές περιστάσεις.

Επίσης την ίδια ευθύνη φέρει και ο μνηστευμένος που υπαίτια προκαλεί την απόφαση για διάλυση του γάμου στον άλλο μνηστευμένο. Το πώς και κατά πόσο γίνεται αυτό είναι φυσικά θέμα της αποδεικτικής διαδικασίας, αν και εφόσον μια τέτοια υπόθεση φτάσει στις αίθουσες των δικαστηρίων.

Αν ο γάμος ματαιώθηκε, καθένας από τους μνηστευμένους έχει δικαίωμα να απαιτήσει από τον άλλο, κατά τις διατάξεις για τον αδικαιολόγητο πλουτισμό, καθετί που του έδωσε ως δωρεά ή ως σύμβολο της μνηστείας. Αν ο ένας από τους μνηστευμένους πεθάνει, θεωρείται, σε περίπτωση αμφιβολίας, πως έχει αποκλειστεί η αναζήτηση όσων είχαν δοθεί. Σε κάθε περίπτωση όταν περάσουν δύο χρόνια από το τέλος του έτους, κατά το οποίο λύθηκε η μνηστεία, παραγράφονται όλες οι αξιώσεις που πηγάζουν από αυτή.